Zmiana wejdzie w życie w nowym roku. Dotyczy wszystkich pogrzebów bez wyjątku

Organizacja ceremonii pogrzebowej w ostatnich latach znacznie podrożała, co dla wielu rodzin stało się poważnym wyzwaniem finansowym. Utrata bliskiej osoby jest już wystarczająco trudna emocjonalnie, a dodatkowy ciężar wysokich kosztów ostatniego pożegnania jeszcze pogarsza sytuację. Średnie wydatki na pogrzeb zaczynają się od około 5 000 zł, lecz w dużych aglomeracjach mogą sięgać nawet 15 000 zł. Różnice cen są istotne w zależności od regionu.

Ogromne koszty pogrzebu w Polsce

Warto zaznaczyć, że od 2011 roku kwota zasiłku pogrzebowego pozostawała niezmieniona, a w obliczu inflacji i rosnących cen energii państwowa pomoc pokrywa jedynie niewielką część rzeczywistych wydatków. Dodatkowo koszty nagrobka mogą wynieść od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, a do tego dochodzą opłaty cmentarne, oprawa muzyczna i ceremonia religijna.

Z powodu tych czynników wielu Polaków musi ubiegać się o wsparcie gmin lub zaciągać pożyczki, by sfinansować pogrzeb, co stanowi dodatkowe obciążenie w wyjątkowo trudnym dla nich okresie.

Rewolucyjne zmiany w zasiłku pogrzebowym od 1 stycznia 2026

Przepisy dotyczące zasiłku pogrzebowego od 1 stycznia 2026 roku ulegną znacznym modyfikacjom. Najważniejsze zmiany obejmują podwyższenie świadczenia, skrócenie terminów wypłaty oraz uproszczenie procedur w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Jednym z głównych usprawnień jest skrócenie maksymalnego czasu wypłaty zasiłku z dotychczasowych 30 dni do 14 dni, licząc od złożenia kompletnego wniosku. Ponadto, gdy świadczenie przysługuje wyłącznie jednemu członkowi najbliższej rodziny — do tej grupy należą małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo, dziadkowie oraz osoby objęte opieką prawną — zasiłek zostanie wypłacony automatycznie, bez konieczności wydawania formalnej decyzji przez ZUS.

W sytuacjach, gdy koszty pogrzebu pokrywa kilka osób lub podmioty spoza najbliższego kręgu (np. pracodawca, sąsiad, dom pomocy społecznej czy związek wyznaniowy), ZUS będzie wydawał decyzję dzielącą środki proporcjonalnie do poniesionych wydatków oraz gwarantującą wypłatę w ciągu 14 dni.

Znaczący wzrost kwoty zasiłku i nowe ułatwienia

Podniesienie wysokości zasiłku pogrzebowego z obecnych 4 000 zł do 7 000 zł stanowi kluczowy element reformy. Nowa stawka będzie miała zastosowanie wyłącznie w przypadku zgonów, które nastąpią od 1 stycznia 2026 roku; dla zgonów przed tą datą nadal obowiązuje kwota 4 000 zł, nawet jeśli wniosek zostanie złożony później.

Ustawodawca wprowadza także mechanizm waloryzacji zasiłku — będzie on aktywowany jedynie wtedy, gdy skumulowana inflacja od ostatniej zmiany wysokości świadczenia przekroczy 5%, co ma zabezpieczyć realną wartość pomocy.

Dla rodzin ułatwieniem będzie możliwość złożenia wniosku za pośrednictwem zakładu pogrzebowego, który po otrzymaniu upoważnienia zajmie się wszystkimi formalnościami. Co więcej, świadczenie będzie mogło zostać przekazane bezpośrednio firmie funeralnej, co pozwoli na rozliczenie kosztów pogrzebu bez konieczności angażowania własnych środków przez rodzinę w pierwszym etapie.

Zmiany mają na celu zmniejszenie obciążeń finansowych osób organizujących pochówek oraz uproszczenie procedury wypłaty zasiłku przez ZUS.